Strona główna » Podróże » Zamek Książ. Co warto zobaczyć w zamku Książ?

Zamek Książ. Co warto zobaczyć w zamku Książ?

Danuta Walter - Urych 7 lutego 2023

Sławny Złoty Pociąg to nic w porównaniu z zamkiem Książ!

Jakie tajemnice skrywa zamek Książ? Czy naprawdę w podziemiach miała być kwatera Adolfa Hitlera? Jakie duchy krążą po komnatach? Kim jest piękna kobieta na portrecie w pokoju księcia? Co się stało z perłami księżnej Daisy?

Na te i wiele innych pytań nie odpowiem Ci w tym artykule. Za to podpowiem, gdzie znajdziesz odpowiedzi.

Bo takie zwiedzanie – odkrywanie jest najlepsze. I przekonasz się, że naprawdę warto zwiedzić zamek Książ.

Książ zamek historia

Zamek Książ w Wałbrzychu nosi miano najpiękniej położonego zamku w Polsce. Umiejscowiony na skale, góruje nad otaczającą go z każdej strony przyrodą.

Książ postrzegany jest jako najbardziej tajemnicze miejsce w Polsce. I to nie tylko za sprawą podziemi, których przeznaczenie do dnia dzisiejszego nie zostało jednoznacznie określone. Ale także historii, których zamek był świadkiem na przestrzeni wieków.

Historia zamku rozpoczęła się ponad 700 lat, kiedy to wybudowana została murowana warownia. Przez kolejne wieki zamek wielokrotnie ulegał przebudowom i rozbudowom. Jednak prawdziwego blasku dostał podczas władania nim przez cztery wieki przez ród Hochbergów. Jednej z siedmiu najbogatszych rodzin ówczesnej Europy.

Kiedy książę Jan Henryk XV Hochberg poślubił angielską arystokratkę, znaną powszechnie jako Daisy, zamek Książ (Fürstenstein) na prośbę księżnej, która nie chciała zamieszkać w ponurym zamczysku w Pszczynie, stał się rodową siedzibą rodziny.

Dziedziniec przed zamkiem Książ

Bogactwo Hochbergów

I był nim aż do 1943 roku, kiedy to zamek został zajęty przez nazistów. Obecnie właścicielem zamku Książ jest miasto Wałbrzych.

Potęgę rodziny stworzył Jan Henryk XI Hochberg książę von Pless (1833-1937) – książę Pszczyński i Książa. Uznawany za najwybitniejszą postać z rodziny Hochbergów.

Jednak to nie on, ale jego syn Jan Henryk XV Hochberg (1861-1938) rozbudował zamek, a jego żona Daisy (1873 -1943) stworzyła miejsca, do którego chętnie przyjeżdżały najznakomitsze, arystokratyczne rody.

Jan Henryk XV Hochberg zainwestował ogromne sumy pięniędzy nie tylko w rozbudowę Książa, ale i w inne inwestycje (w tym w Grand Hotel w Szczawnie, obecnie Dom Zdrojowy) w czasie, gdy wybuchła wojna i kryzys ekonomiczny, w konsekwencji czego majątek Hochbergów „rozpłynął” się.

Wcześniej rodzina książęca prowadziła dostatnie życie, spotykając się z najbardziej znamienitymi, europejskimi rodami. Książę często polował w lasach pszczyńskich (należących do Hochbergów) z cesarzem Wilhelmem II.

Wraz z żoną dużo podróżował po świecie i właśnie podczas jednej z takich podróży kupił dla Daisy sławny, kilkumetrowy naszyjnik z prawdziwych pereł, o którym więcej przeczytasz w artykule Zamek Książ Daisy.

Liczne bogate rzeźby zdobiły otoczenie zamku

Książ zamek atrakcje

Zamek Książ to trzeci pod względem wielkości zamek Polsce, po zamku w Malborku oraz Zamku Królewskim na Wawelu. Niestety, po wojennych grabieżach niewiele zostało z wyposażenia i oryginalnego wystroju.

Podczas zwiedzania zobaczymy pokoje, w których zamieszkiwała rodzina książęca, w tym także imponującą salę balową Maksymiliana. Pamiątki związane z rodziną książęcą pochodzą z prywatnych zbiorów rodziny i przekazywane były przez wnuka pary książęcej księcia Bolko von Hochberg (zmarłego w 2022 roku).

Wybierając się na nocne zwiedzanie zamku Książ, dotrzemy także do serca zamku, czyli zamkowej kuchni i dolnej, gospodarczej części.

A oprócz zamku atrakcjami są piękne ogrody, brama wjazdowa, stadnina koni stada Książ, Palmiarnia, stare ruiny i mauzoleum rodziny Hochberg.

Sala Maxymiliana jedna z niewielu zachowanych na zamku Książ

Zamek Książ zwiedzanie od czego zacząć?

W Książu byłam kilka razy, ale zawsze tylko pochodziłam po ogrodach i komnatach, nie wgłębiając się w historię i szczególną atmosferę zamku.

Tym razem jest inaczej. I też inny będzie ten artykuł, niż zazwyczaj. Bez dokładnych opisów, ale za to ze szkicem planu zwiedzania i odkrywania atrakcji zamku Książ połączonym z nutką historii i zarysem legend.

Nie napiszę „Zamek Książ – 10 miejsce, które musisz zobaczyć zwiedzając zamek Książ w Wałbrzychu”, tylko podrzucę ci kilka atrakcji zamku Książ, które sam odkryjesz podczas „podróży w czasie” po zamku i w ogrodowej przestrzeni otaczającej zamek.

Niech ten artykuł będzie dla Ciebie przewodnikiem do zwiedzania zamku Książ Wałbrzych.

W kasie lub Informacji na prawo od wejście w głównej bramie poproś o mapę, na której znajdziesz nie tylko zaznaczone najciekawsze miejsca do zwiedzania, ale także krótki opis atrakcji Książ. Bardzo przydatna przy planowaniu zwiedzania zamku i terenów wokół.

Zamek Książ w Wałbrzychu przewodnik

Jak zwiedzać zamek Książ?

Zamek Książ zwiedzasz z audio przewodnikiem. Podążasz za lektorem, który dokładnie opisuje Ci miejsca w które docierasz i objaśnia sytuacje politycznie i obyczajowe, które działy się w Europie w czasach panowania na zamku Hochbergów.

Oprócz zwiedzania komnat, możesz jeszcze pójść na nocne zwiedzaniu zamku Książ, zwiedzanie podziemi, wziąć udział w okazjonalnie organizowanych wydarzeniach na zamku. Wszystkie informacje na temat zwiedzania znajdziesz na stronie Tutaj.

W zamkowej jadalni przyjmowani są znamienici gości także obecnie

Ile czasu zajmuje zwiedzanie zamku Książ?

W ciepłe dni na tarasie, gdzie niegdyś królowała fontanna Donatella, a w zimniejszej porze roku w wiekowym, kameralnym wnętrzu nowo otwartej w 2022 roku kawiarni.

Wystawa „Książ od kuchni”

Podczas zwiedzania zamku zauważyłam, że wiele osób po prostu przechodzi przez sale ze zdjęciami z życia Hochbergów i zamku, nie zatrzymując się nawet na chwilę. A wielka szkoda!

Bo to właśnie fotografie wykonane przez głównego kucharza zamku, wnoszą mnóstwo wiedzy o życiu rodziny i ich pracowników i pozwalają przenieść się w czasie, kiedy to w zamku tętniło prawdziwe życie.

Zatrzymaj się na dłużej, a staniesz oko w oko z dziećmi Hochbergów bawiącymi się z dziećmi pracowników, zobaczysz pełne przepychu wnętrza, poznasz książęcą rodzinę, gości bywających na zamku. I codzienne życie nie tylko pary książęcej, ale i jej pracowników.

I od takiego wtopienia się w klimat zamku najlepiej rozpocząć zwiedzanie.

Zdjęcia są autorstwa nadwornego kucharza z zamku Książ Louisa Hardouina i zostały udostępnione przez jego spadkobierców.

stara fotografia z bawiącymi się dziećmi

Ciekawa (o zgrozo!) rola dziewczynek w tej zabawie dzieci na zamku Książ

Ogrody wokół zamku Książ. Ogrody światła

Zwiedzanie ogrodów wokół zamku to kolejna bajeczna sprawa. Założone wieki temu, znowu odzyskują swój urok.

Na szybkie zwiedzanie musisz przeznaczyć co najmniej pół godziny, ale warto spędzić w książęcych ogrodach znacznie więcej czasu, aby w pełni delektować się urokiem ogrodu.

„Ogrody Świateł w Książu” – tak nazwano magiczne wieczory rozświetlone przez tysiące świateł, których blask oświetla mury zamku – czynne są od końca października do końca lutego.

W czasie, kiedy przyroda szykuje się na odpoczynek, w ogrodach można uczestniczyć w balu z walcem wiedeńskim, spotkać się z książęcą parą i podziwiać wiele innych iluminacji świetlnych. Ogrody świateł mają także swoją prezentację w Palmiarni.

Fontanna Donatella na Tarasie Kasztanowym

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych zabytków na zamku Książ była rzeźba w stylu renesansowym, znana jako „Fontanna Donatella”.

Przetrwała zawirowania wojenne, ale później jakoś zniknęła. Nikt nie wie dokładnie gdzie i kiedy. Nie był to zabytek z epoki renesansu, ale XIX wieczny wyrób z jednej z florenckich pracowni, w której produkowano tego typu rzeźby dla ówczesnych bogaczy.

Na dziedzińcu Kasztanowym popatrz w górę, jak piękne są mury! O nich, o ich genezie także dowiesz się podczas zwiedzania zamku z audio przewodnikiem.

Kasztanowce rosnące na tarasie mogłyby nie jedno powiedzieć o rodzinie Hochbergów i ich gościach. Jedno z drzew uschło podobno tuż po tym jak zmarł Bolko – najmłodszy syn książęcej pary.

Mury zamku otaczające Dziedziniec Kasztanowy

Tak wyglądała fontanna Donatella na zamku Książ

Podziemia zamku Książ

Podziemia w zamku Książ wybudowane zostały przez Niemców podczas II Wojny Światowej. Różne krążą legendy na ich temat, ale do dnia dzisiejszego nie zostało odkryte ich przeznaczenie.

Jeśli cierpisz na klaustrofobię to raczej nie wchodź do podziemi zamku Książ. Ale tak naprawdę, wcale nie jest jakoś strasznie. Wąskie, podziemne korytarze raczej mnie przerażają, ale w tych podziemiach nie było źle.

Korytarze są dobrze oświetlone i swobodnie można się w nich poruszać. W dowolnym momencie można z podziemi wyjść – należy tylko zgłosić przewodnikowi. Bo podziemia zamku Książ zwiedza się tylko z przewodnikiem.

Pamiętaj, aby wcześniej zarezerwować bilet na zwiedzanie, bo chętnych na zwiedzanie podziemi zamku Książ jest sporo.

Temperatura powietrza w podziemiach wynosi około 6 st. C, a zwiedzanie trwa około 40 minut. Zwiedzaniu podziemi zamku Książ trwa około 40 minut.

Zamek Książ podziemia

Nocne zwiedzanie zamku Książ

Tu także tylko z przewodnikiem, pod hasłem: „Sprawdź czy boisz się ciemności” jak przeczytasz na stronie zamku. I zrób to! Wchodź śmiało w to wydarzenie, bo jest czad!

I strasznie też bywa. I bardzo niekonwencjonalnie. Bez szczegółów z mojej strony, bo to ma być także tajemnica dla Ciebie. Ale jak przewodnik zapyta kto chce nieść latarnię – zgłoś się – tyle Ci podpowiem. Bez żadnych fotografii, bo musisz na własne oczy zobaczyć, kogo spotkasz nocą na zamku.

Na nocne zwiedzanie także zarezerwuj bilet wcześniej. Musisz się liczyć z naprawdę późną porą. W czasie, gdy ja zwiedzałam zamek Książ ostatnie grupy wchodziły przed północą.

Nocne zwiedzanie zamku trwa około godziny.

Stado Ogierów Książ. Książęce stajnie

Już sama architektura budynków zachwyca, a w środku też pięknie. No i konie! Można je nie tylko podziwiać, ale także głaskać. Głaskaj, rozmawiaj z nimi, ale nie dokarmiaj – o to prosi obsługa stajni, a ludzie nagminnie ignorują te prośby.

Zwróć uwagę na krytą ujeżdżalnię (uważaną za jedną z najpiękniejszych w Europie ) i boksy dla koni.

W stajniach Książęcych i na terenach wokół spędzisz co najmniej pół godziny, a od zamku dojdziesz tam w ciągu 10 minut. Ja spędziłam tam pół dnia włócząc się po parku i podziwiając konie w naturze.

W Książęcych Stajniach umówisz się na jazdy konne – także dla początkujących – przejedziesz się bryczką. Stado Książ słynie z powożenia zaprzęgami czterokonnymi.

Piękne są konie w książęcej stajni – zwróć uwagę na imiona rodziców 🙂

Mauzoleum Książ

Wybudowany w XVIII wieku budynek z początku spełniał rolę letniego pawilonu, później dopiero został zamieniony na miejsce wiecznego spoczynku. W wydrążonym w skale podziemiu, w sarkofagach, obecnie nikt nie spoczywa.

To właśnie z mauzoleum służący z pałacu zabrali zwłoki księżnej Daisy, chroniąc je przed zbezczeszczeniem przez żołnierzy Armii Czerwonej. I tu kolejna tajemnica zamku, albowiem nie wiadomo na pewno gdzie księżna Daisy została pochowana.

Mauzoleum oddalone jest od zamku 10 minut spacerkiem, a samo zwiedzanie zajmie Ci chwilę.

Mauzoleum rodziny Hochberg w Książu

Punkty widokowe na zamek Książ

Na mapce – o której wcześniej wspomniałam – znajdziesz zaznaczone punkty widokowe. Idź tam na spacer, a zobaczysz zamek Książ za każdym razem innej perspektywy. Uwierzysz, że stoi na skale bo wygląda niczym statek płynący przez zielone fale.

Piękny widok o każdej porze roku ale, moim zdaniem, najpiękniejszy późną jesienią, kiedy skąpany jest w kolory z liściastych drzew.

Spacer w parku wokół zamku może zając od kilkunastu minut nawet do kilku godzin.

Widok za Książ z jednego z punktów widokowych w parku

Dolina Różaneczników w parku Książ

Dolina Różaneczników oddalona jest od zamku Książ około 15 minut spacerkiem. Posiłkując się mapą bez problemu znajdziesz drogę do tego zakątka.

Lipową aleją, mijając zabudowania Stadniny Stada Książ i pastwiska. Najbardziej urokliwego w porze kwitnienia różaneczników, czyli od końca maja do połowy czerwca.

Fantasie Diasy i Staw w Książańskim Parku Krajobrazowym

Ma Fantaisi nazwała księżna Daisy zakątek w sercu parku, który powstał z jej inicjatywy. Czyli dwa urocze, małe domy połączone gankiem, położone nad stawem, który powstał poprzez spiętrzenie wody na Czarcim Potoku. Ostoja księżnej, w oddaleniu od zamku, służby i sztywnych reguł, które panowały w rodzinie Hochbergów.

Obecnie po zabudowaniach pozostały śladowe pozostałości kamieni fundamentowych, ale przetrwała – nieco zdziczała – przyroda i staw.

Od zamku to około 30 minut spaceru, przez przyjemne, leśne dukty.

Jeziorko Daisy

Kolejna atrakcja, do której warto dotrzeć w parku Książ to Jeziorko Daisy, czyli zalane wyrobisko nieczynnego kamieniołomu.

To nieco dzikie i tajemnicze miejsce (obecnie dość zaniedbane), przy którym Daisy zaadaptowała jeden z wapienników na basztę i urządziła w nim izbę myśliwych.

Z zamku Książ dojdziesz do jeziorka szlakiem niebieskim lub zielonym.

Ścieżka Hochbergów i szlak wokół zamku

Koniecznie zabierz dobre buty na takie zupełnie inne zwiedzanie okolic zamku niż proponowałam do tej pory. Nie jest to trasa dla małych dzieci, ani dla osób mających problemy z poruszaniem się. Z wózkami dziecięcymi tym bardziej nie.

Pewnie dlatego na ścieżce Hochbergów jest tak spokojnie. Tłumy zwiedzających zostają na zamku, a wędrowiec zanurza się w świat przyrody i wędrówki.

Wędruje po urwistych skarpach, nad przepaściami, wzdłuż ścian wąwozu. Przechodzi po zawieszonych kładkach i mostkach, podziwiając wąwóz rzeki Pałecznicy, cis Bolko i skupiska różaneczników. Taka trasa zajmie Ci około dwóch godzin.

Czar parku wokół zamku Książ

Ruiny zamku Stary Książ

Książę, podążając za ówczesną modą, wybudował romantyczną ruinę na podwalinach istniejących w tym miejscu historycznych murów. W bardzo malowniczym miejscu.

Do zamku wejdziemy kamiennymi schodami, wybudowanymi w miejscu, gdzie niegdyś był most zwodzony.

Z zamku prowadzi do ruin ścieżka, której przejście zajmie około 40 minut.

Wałbrzyska Palmiarnia

Palmiarnia. Pełna uroku i przyrody budowla założona z miłości przez księcia dla swojej żony Daisy. Klimatyczny ogród na relaks wśród przyrody, z okazałymi roślinami i z towarzystwem małych zwierząt.

Na miejscu niemal zatopiona w zieleni kawiarnia i sklep, w którym można kupić rośliny do domu.

Parking przed palmiarnią (w weekendy bezpłatny), ale można także zostawić samochód przed zamkiem i śladem księżnej Diasy przejść się na półgodzinny spacer zamku do Palmiarni.

Wywiad z ostatnią mieszkanką Książa

Zwiedzając zamek można natknąć się na parę starszych ludzi, mieszkańców przyzamkowych zabudowań. To pani Dorota z mężem. Ostatnia mieszkanka zamku Książ.

Pani Doris od dzieciństwa mieszka w zamku i doskonale pamięta księżną Diasy.

O tym co zapamiętała z dzieciństwa, o księżnej opuszczającej zamek podczas wojny, o rządach Niemców w pałacowych przestrzeniach i o tym, co przez kolejne lata działo się z zamkiem opowiada w chwytającym za serce wywiadzie z prezesem Fundacji Księżnej Daisy von Pless Mateuszem Mykytyszyn pani Doris Stempowska [con name=”hand-o-right” class=”” unprefixed_class=””] W Książu, moim domu.

Zobacz koniecznie! Ten wywiad pozwoli Ci wczuć się w historię zamku i dawne czasy.

Miłosne historie na zamku Książ. Filmy o Książu

W czasach świetności zamku wiele miłosnych historii przewinęło się przez jego mury. Także skandali na skalę europejską.

Jednym z najbardziej komentowanych był romans Bolka – syna książęcej pary – ze swoją macochą, który ostatecznie zakończył się małżeństwem.

W moim artykule o księżnej Daisy Zamek Książ jak z bajki lepiej poznasz tę historię.

Na kanwie życia rodziny Hochbergów – władców Pszczyny i Książa – został nakręcony film „Magnat” i serial „Biała Wizytówka”.

Nie jest to biograficzny film, ale wątki z życia rodziny w oparciu o wydarzenia z epoki są jak najbardziej realne.

Zamek Książ wydarzenia i wystawy

Festiwal Tajemnic – największa impreza historyczna na Dolnym Śląsku a zarazem największe w Polsce spotkanie poszukiwaczy skarbów, miłośników historii oraz badaczy jej tajemnic.
Festiwal Kwiatów i Sztuki to sposób w jaki każdego roku w Książu wita się powracającą do życia wiosnę poprzez girlandy kwiatów i zachwycające aranżacje. Na przełomie kwietnia i maja.
Bal upiorów – w wersji dla dorosłych lub dla dzieci.
Halloween dla dorosłych.
Ogrody Światła w zamku i Palmiarni czynne od końca listopada do lutego (zazwyczaj).

Księżę Bolko, wnuk książęcej pary z małżonką

Godziny otwarcia zamku Książ, ceny biletów i wydarzenia

Wszystkie informacje, które będą przydatne przy zwiedzaniu zamku Książ znajdziesz u źródła, czyli na oficjalnej stronie w zamku Książ.

Warto zerknąć na nią przed planowanym zwiedzaniem zamku i nie tylko kupić bilety on-line, ale także zapoznać się z aktualnościami, co w danym momencie dzieje się ciekawego w zamku. Bowiem wyżej wymienione wydarzeni odbywają się cyklicznie, ale oprócz niech wiele dzieje się w zamku Książ.

Zamek Książ restauracje

Planując całodzienne lub kilkugodzinne zwiedzanie zamku możesz przygotować piknikowe jedzenie – na piknik znajdziesz w parku mnóstwo urokliwych miejsc.

Jeśli jednak preferujesz posiłek w restauracji, to będziesz mieć do wyboru dwie restauracje. Oraz jedną kawiarnię. W klimatycznych, zamkowych wnętrzach i z dobrym jedzeniem.

Zamek Książ słodka pokusa

Poznaj Daisy i jej tajemnice

To za sprawą Daisy zamek Książ zmienił oblicze. Poznaj niezwykłą historię kobiety porównywanej przez wielu z księżną Dianą w moim artykule o Daisy, który znajdziesz, gdy klikniesz historia rodziny Hochbergów.

Nocleg na zamku Książ

Nie przenocujesz na zamku Książ, bo nie ma takiej możliwości, ale w jednym z zabudowań przyzamkowych jak najbardziej.

I taki nocleg w hotelu Książ polecam. Bo dopiero wtedy, kiedy tłumy zwiedzających opuszczą zamkowy teren, w ciszy i spokoju wtopisz się w klimat przyzamkowych historii i poczujesz ducha minionych czasów.

Tutaj zarezerwujesz nocleg Książ hotel.