Najczęstsze przyczyny odmowy wypłaty odszkodowania przez przewoźników lotniczych
Unijne Rozporządzenie 261/2004 gwarantuje klientom linii lotniczych wypłatę odszkodowań w przypadku opóźnionych, odwołanych lub przepełnionych lotów. Czy jednak istnieje możliwość, aby przewoźnik mógł odstąpić od wypłacenia należnej rekompensaty? Co w takiej sytuacji może zrobić pasażer?
Nadzwyczajne okoliczności
Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, reguluje prawa pasażerów i obowiązki przewoźników lotniczych w przypadku nadmiernych opóźnień lotów, odwołanych rejsów oraz tzw. „overbookingu”, a więc lotów na które sprzedano więcej biletów niż jest miejsc w samolocie. Pasażerowie dotknięci ww. problemami, mogą dochodzić od linii lotniczych wypłaty odszkodowań, w wysokości i na warunkach wskazanych w rozporządzeniu.
Warto mieć jednak na uwadze, że nie każde opóźnienie lub odwołanie lotu będzie wynikało wprost z zaniechania lub działania linii lotniczych. Takie przypadki rozporządzenie definiuje jako „nadzwyczajne okoliczności”. Zgodnie z preambułą do rozporządzenia, gdy zdarzenie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków przewoźnik lotniczy nie ponosi za nie odpowiedzialności. Tym samym, odszkodowanie za opóźniony lot WizzAir czy innej linii lotniczej, nie będzie przysługiwało.
Jakie zdarzenia będą zatem klasyfikowały się jako „nadzwyczajne”?
Złe warunki atmosferyczne i katastrofy naturalne
Oczywistym jest, że nikt nie ma kontroli nad pogodą. Oznacza to, że w przypadku ekstremalnych burz czy pojawiającej się mgły, samoloty mogą notować opóźnienia, a loty mogą zostać odwoływane. Dzieje się tak dla zapewnienia pasażerom bezpieczeństwa, co jest celem nadrzędnym nad dotarciem na czas do miejsca przeznaczenia. W przypadku gdy przewoźnik lotniczy może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty.
Nie zawsze jednak podniesienie tego argumentu przez przewoźnika będzie słuszne. W lwiej części przypadków między wystąpieniem złych warunków atmosferycznych a powstałym opóźnieniem lotu nie będzie istniał adekwatny związek przyczynowo – skutkowy. Za przykład może posłużyć sprawa o sygnaturze XXVII Ca 114/23, w której orzeczenie zapadło przed Sądem Okręgowym w Gdańsku. W sprawie tej – mimo iż przewoźnik powołał się na argument nadzwyczajnych okoliczności – sąd uznał, że przedstawione dowody nie wykazały, że wystąpienie ponadstandardowych zjawisk pogodowych uniemożliwiło przewoźnikowi wykonanie spornego rejsu. Dopiero wykazanie, że warunki meteorologiczne były na tyle niekorzystne, że na danym lotnisku nie można było wykonać spornego rejsu, może stanowić podstawę wyłączenia odpowiedzialności przewoźnika z tytułu odszkodowania za opóźniony lot.
Strajk personelu
Kolejną okolicznością traktowaną jako „nadzwyczajna” przez Rozporządzenie, jest strajk pracowników lotniska, co uniemożliwia lub znacznie zakłóca odbywanie lotów zgodnie z zaplanowanym harmonogramem. Są to okoliczności, za które przewoźnicy nie ponoszą winy, a które wpływają bezpośrednio na powstawanie opóźnień i przesunięć lotów, a tym samym mogą stanowić podstawę wyłączenia odpowiedzialności przewoźnika.
Warto w tym miejscu jednak zaznaczyć, iż strajk pracowników samej linii lotniczej, a więc pilotów oraz obsługi lotu, nie będzie kwalifikowało się jako okoliczność nadzwyczajna. Jeżeli bowiem linia lotnicza nie gwarantuje swoim pracownikom warunków skutkujących niezakłóconą możliwością świadczenia pracy, będzie to działanie uznawane jako zawinione. W takim przypadku, przewoźnik nie będzie miał podstawy do uchylenia się od wypłaty odszkodowań pasażerom.
Względy bezpieczeństwa
Przewoźnicy – zwłaszcza lotniczy – muszą dbać o bezpieczeństwo swoich pasażerów. W związku z tym, pracownicy linii lotniczych dbają o przestrzeganie reguł bezpieczeństwa, analizując wszystkie okoliczności związane z danym lotem, w tym zachowanie pasażerów i wnoszone przez nich na pokład przedmioty. Jeżeli tylko pojawi się cień zagrożenia, personel pokładowy i lotniskowy zobligowany jest to podejmowania działań zaradczych. Jeśli w ich wyniku lot znacząco się opóźni lub zostanie odwołany – przewoźnik może podnieść to jako kontrargument dla wypłaty odszkodowania.
Problemy techniczne
Opóźnienia lub odwołania lotów często wynikają z problemów technicznych systemu sterowania ruchem, lub samej maszyny. W takim przypadku – dla ustalenia czy przewoźnik będzie zobowiązany do wypłaty odszkodowania – ważne będzie dowiedzenie, czy owy problem techniczny powstał w sposób zawiniony przez przewoźnika (np. wskutek nieprawidłowej konserwacji maszyny), czy wynikł z okoliczności niezależnych od niego (np. turbina silnika została uszkodzona przez ptactwo).
Przypadek, wynikający z powyższych okoliczności, stał się przedmiotem orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości z 13 czerwca 2024 roku w sprawie o sygn. C-411/23. Trybunał uznał, że wady konstrukcyjne, nawet ukryte, mogą stanowić nadzwyczajną okoliczność i uzasadniają odstąpienie od wypłaty odszkodowania przez przewoźnika lotniczego.
Brak wszystkich wymaganych dokumentów
Aby skutecznie złożyć wniosek o odszkodowanie do przewoźnika lotniczego, należy przygotować sobie wszystkie niezbędne dokumenty. Będą to w szczególności dokumenty potwierdzające zaistnienie okoliczności na które się powołujemy. A zatem, przygotować należy:
– bilet lotniczy i kartę pokładową,
– numer rezerwacji lub numer lotu,
– dowody na zaistnienie opóźnienia/odwołanie lotu – mogą to być informacje otrzymane w związku z opóźnieniem lub odwołaniem lotu od linii lotniczej;
– ewentualne rachunki za inne koszty poniesione w związku z opóźnieniem, jeśli domagamy się ich zwrotu.
Ww. dokumenty powinni zostać dołączone do wniosku, którego formuła jest co do zasady dowolna. Należy jednak jasno zaakcentować, na jakiej podstawie i w jakiej wysokości rekompensaty oczekujemy. Każda linia lotnicza może ustalać własne zasady składania reklamacji lub wniosków o odszkodowanie. Z tego powodu warto powierzyć swoją sprawę specjalistom zajmującym się dochodzeniem odszkodowań od przewoźników lotniczych. Eksperci najlepiej będą wiedzieli w jaki sposób przygotować wniosek, aby uczynił ona zadość wymogom przewoźnika.
Zbyt krótki czas opóźnienia
Pasażerowie powinni także pamiętać, że nie każde opóźnienie lotu będzie kwalifikowało się do wypłaty odszkodowania. Tylko loty, których opóźnienie przekracza 3 godziny dla lotów wewnątrzwspólnotowych, to loty wobec których zaktualizuje się roszczenie o odszkodowanie. Co jednak niezwykle istotne, ww. czas liczony jest nie od planowanego startu, a względem przylotu do miejsca docelowego. Pasażerowie, którzy nie zdają sobie z tego sprawy, mogą ulec argumentom przewoźnika odrzucającego ich wniosek o odszkodowanie. Z tego powodu konsultacja swojego przypadku ze specjalistą od odszkodowań lotniczych może zaoszczędzić nam niepotrzebnych nerwów.
Zaproponowanie alternatywnej trasy podróży
Zaproponowanie przez linię lotniczą alternatywnej trasy – wobec lotu opóźnionego lub odwołanego – mimo praktyki niektórych przewoźników, nie jest podstawą do odmowy wypłaty odszkodowania. Zgodnie z art. 7 ust. 2 Rozporządzenia 261/2004, jeżeli pasażerom zaoferowano, zmianę planu podróży do ich miejsca docelowego na alternatywny lot, którego czas przylotu nie przekracza planowego czasu przylotu pierwotnie zarezerwowanego lotu o:
– dwie godziny, w przypadku wszystkich lotów o długości do 1 500 kilometrów;
– trzy godziny, w przypadku wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1 500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1 500 do 3 500 kilometrów;
– cztery godziny w przypadku wszystkich innych lotów niż loty powyższe;
przewoźnik lotniczy może pomniejszyć odszkodowanie o 50%. Nie może jednak odmówić jego wypłaty.
Przedawnienie roszczenia
Należy pamiętać, że roszczenia o odszkodowanie za opóźniony lub odwołany lot przedawniają się z upływem z upływem 1 roku od dnia wykonania przewozu, a w przypadku gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, w którym miał być wykonany. Czasu jest więc zarówno sporo – jak i całkiem niewiele. Warto zatem rozważyć wsparcie profesjonalistów, którzy upewnią się, że wszelkie roszczenia wobec linii lotniczej zostały złożone w terminie.
Podsumowanie
Przewoźnicy lotniczy stosują wiele „tricków”, aby uwolnić się od konieczności wypłaty odszkodowania. Wykorzystując brak doświadczenia i znajomości swoich praw przez pasażerów, unikają wypłacania odszkodowań mimo swojego ewidentnego zawinienia. Fachowcy, znający od podszewki taktykę przewoźników i specyfikę procesów odszkodowawczych, są nieodzownym wsparciem, a ich obecność w całym procesie usprawnia go, skraca i zwiększa szanse na satysfakcjonujące zakończenie.
Artykuł przygotowany przez partnera serwisu.
Otrzymuj powiadomienia o nowych wpisach!
Wypełnij formularz, zapisz się na listę, a otrzymasz regularnie informacje o nowych przepisach i relacjach z podróży!
